ΤΟ ΕΡΓΟ

Οι απόγονοι του Ηρακλή καταδιωκόμενοι από τον βασιλιά του Άργους, Ευρυσθέα, καταφεύγουν στην Αθήνα όπου ζητούν να τους δοθεί άσυλο. Η δημοκρατική πόλη τούς το παρέχει παρά τις απειλές του Άργους για πόλεμο, και δεν υποκύπτει στο συμφέρον του δυνατού. Η πόλη είναι ελεύθερη γιατί παραμένει δίκαιη. Στην μάχη, η Αθήνα κερδίζει και οι ρόλοι αντιστρέφονται. Ο Ευρυσθέας είναι πλέον αιχμάλωτος ικέτης και οι Ηρακλείδες ισχυροί νικητές. Το δίκαιο επιβάλλει  να σωθεί η ζωή του αιχμαλώτου, αλλά η Αλκμήνη, μητέρα του Ηρακλή, αποφασίζει τον θάνατο του Ευρυσθέα. Η πόλη της Αθήνας δεν  παρεμβαίνει.

Οι «Ηρακλείδες» παρουσιάστηκαν το 430-427 π.Χ. στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο Ευριπίδης επηρεασμένος από τα σύγχρονα γεγονότα επιχειρεί ένα πολιτικό σχόλιο. Θέλοντας  να τονώσει τον πατριωτισμό των συμπολιτών του και να τους εμφυσήσει το πνεύμα της νίκης, παρουσιάζει την Αθήνα ως την πόλη της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, του πολιτισμού. Όλα αυτά είναι που πρέπει να υπερασπιστούν οι Αθηναίοι, και για όλα αυτά πρέπει ακόμα περισσότερο να επιδιώκουν την ειρήνη.  Από την άλλη μεριά, μέσα από τους Ηρακλείδες, οι απόγονοί τους Σπαρτιάτες, εμμέσως παρουσιάζονται δολεροί, αλαζόνες, άδικοι, αχάριστοι. Αφού βοηθηθούν από την Αθήνα, υπόσχονται να μην στραφούν ποτέ εναντίον της. Οι Αθηναίοι θεατές της παράστασης, γνωρίζουν ότι η υπόσχεση αυτή δεν τηρήθηκε, αφού έχουν ήδη δεχτεί την επίθεση της Σπάρτης. Η αγανάκτησή τους είναι εύλογη και το δίκιο με το μέρος τους.

​

​