​

ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΚΟΥΛΤΟΥΡΟΣΟΥΠΑ -  ΠΙΤΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

Το δελτίο τύπου υμνεί το πασίγνωστο έργο του κορυφαίου Φραντς Κάφκα, αναλύει τα βαθιά  του νοήματα, επιχειρεί αναγωγές σε πανανθρώπινες υπαρξιακές αγωνίες, μεταφέρει με λόγια  γλώσσα τη διανόηση του συγγραφέα, όμως για την παράσταση καθεαυτή ως δραματοποίηση των ανωτέρω… σχεδόν κουβέντα! Κι αναρωτιέσαι αν είναι από σεμνότητα ή αδυναμία… και  κάπως «κουμπώνεσαι» μη γνωρίζοντας τί θα συναντήσεις επί σκηνής, δεδομένου ότι τα έργα  «ψυχολογικής ανατομίας» του Κάφκα δεν είναι ό,τι ευκολότερο για θεατρική  μεταφορά…και πηγαίνεις με συγκρατημένες προσδοκίες, ξέροντας ότι το δέλεαρ της  προηγούμενης επιτυχίας στην Αθήνα, συχνότατα είναι fake… και ακριβώς πάνω στην  επιφύλαξη και τη «μιζέρια» έρχεται και σε βρίσκει.. το Θαύμα! Και το απολαμβάνεις διπλά,  όπως οι θεατές στο κατάμεστο μέχρι αδιαχώρητου Θέατρο Αυλαία για την  παράσταση «Η Μεταμόρφωση»του Φραντς Κάφκα σε σκηνοθεσία Τάσου Σαγρή… 
Σύμφωνα με την υπόθεση, μια νεαρή υπάλληλος που δουλεύει ευσυνείδητα χωρίς καμιά  διακοπή επί χρόνια σε εταιρία, στηρίζοντας οικονομικά με τη δουλειά της αποκλειστικά αυτή  όλη της οικογένεια μετά από ατύχημα του πατέρα της, ξαφνικά ένα πρωί αδυνατεί να  σηκωθεί από το κρεβάτι… το σώμα της αρνείται να ακολουθήσει τις σταθερές,  προγραμματισμένες διαδικασίες χρόνων, ενώ ταυτόχρονα νιώθει «κάτι» επάνω της και  μέσα της να αλλάζει δραματικά… την καταλαμβάνουν τυραννικές φαντασιώσεις και βλέπει  το σώμα της άλλοτε σαν μια «μεγάλη πληγή» κι άλλοτε σαν «έντομο με χιλιάδες πόδια που  δεν ξέρουν πού να κατευθυνθούν»… δεν είναι πια σε θέση να υπακούσει σε εκκλήσεις και  διαταγές από γονείς, αδελφή ή προϊστάμενο προκειμένου να επιστρέψει στην (βολική για  όλους) κανονικότητά της, απομονώνεται άπραγη και εξαθλιωμένη στον δικό της κόσμο  εκπέμποντας και εισπράττοντας από όλους έχθρα μέχρι σιχασιά, καθώς την  αντιμετωπίζουν πλέον ως άχρηστο παράσιτο που δεν προσφέρει και πρέπει να εκλείψει… Τί να πούμε τώρα εμείς για το αριστούργημα (+) του Κάφκα που κοσμεί την  παγκόσμια λογοτεχνία ως σπάνιο διαμάντι, δίπλα στα άλλα έργα ενός από τα πλέον  λαμπρά πνεύματα του 20ου αιώνα… έχουν μιλήσει τα εκατομμύρια αναγνωστών, η ζηλευτή  περίοπτη θέση του στις βιβλιοθήκες του κόσμου καθώς και ειδικοί αναλυτές που κάνουν  λόγο για διανόηση υψηλού επιπέδου, βαθύτατα υπαρξιακά νοήματα, αριστοτεχνική γραφή,  εντυπωσιακά ψυχογραφήματα «ανατέμνοντας» την ανθρώπινη ψυχή όσο λίγοι με τόση  ακρίβεια, επιλέγοντας σταθερά στη θεματολογία του την πλευρά των «αδύναμων  ηττημένων» … εκείνων που οι συνθήκες συνθλίβουν χωρίς έλεος αργά, σιωπηλά, μεθοδικά,  αθέατα, οδηγώντας τους στην παράνοια… ή την υπέρβαση μιας «μεταμόρφωσης» για να  επιβιώσουν σε έναν κόσμο μη ανθρώπινο, όπως εδώ η τραγική ηρωίδα Γκέγκορυ, που μόνο  όσο υπακούει σε κανόνες και αποδεικνύεται χρήσιμη στους άλλους κερδίζει την αποδοχή  τους, αδιαφορώντας ακόμα και οι δικοί της άνθρωποι για το βαρύ ψυχικό τίμημα που  πληρώνει… μόλις οι αντοχές τελειώσουν και οι όροι αλλάξουν, το πρώην πρότυπο  καθίσταται μιαρό παράσιτο με επιζήμια παρουσία… Και για να μη φλυαρούμε άσκοπα, η  λέξη «διαμάντι» από κάθε άποψη, τα λέει όλα! 
Ωστόσο, αν το διαμάντι για το έργο ήταν γνωστό, αυτό της σκηνοθεσίας από τον Τάσο  Σαγρή ήταν μια αποκάλυψη! Και συνειδητοποιήσαμε ότι α) τελικά από σεμνότητα δεν  «παίνεψε» όπως του άξιζε το εξαιρετικό δημιούργημά του στην προώθηση της παράστασης, 
όταν άλλοι για το τίποτα αραδιάζουν αστήριχτους ύμνους, και β) η προηγηθείσα επιτυχία  στην Αθήνα για τη συγκεκριμένη παράσταση είναι σίγουρα αληθινή βάσει απτών  «αποδείξεων»! Γιατί είναι αδύνατο να μην σε αιχμαλωτίσει, ακόμα και συγκλονίσει ενίοτε,  μια τόσο δυνατή παράσταση με κείμενο αριστούργημα, που ευτύχησε να δεχθεί μια  σπουδαία, εμπνευσμένη διαχείριση δεδομένου επιπλέον του δύσκολου εγχειρήματος…  Με μια σκηνοθεσία συμπυκνωμένη, στοχευμένη, ακριβέστατη ,μεστή, ευφάνταστη,  σύγχρονη, που κατάφερε μέσα σε μία μόλις ώρα να αποδώσει όλη την εσωτερική δύναμη  του έργου, χωρίς να λείπει ή να περισσεύει το παραμικρό! 
Αξίζουν μεγάλα εύσημα στις σοφά μελετημένες επιλογές του Τ. Σαγρή και την μαεστρία  του να συνδυάσει εξαιρετικά ρεαλισμό και φαντασίωση, παρελθόν με φλας μπακ και παρόν,  κινηματογραφική οπτική με άψογα βίντεο και ζωντανή δραματοποίηση, ιδανικές  κορυφώσειςκαι εντάσεις με ανακουφιστικές παύσεις…ενώ η υποβλητική σκοτεινή  ατμόσφαιρα με άρτιους φωτισμούς, οι παγωμένες μηχανικές κινήσεις του περίγυρου, το  εκρηκτικό συναίσθημα σε όλη τη διάρκεια, το λιτό συμβολικό σκηνικό, η  εξαίσια μουσική με συνεχή ποικιλομορφία που ιδανικότερο δέσιμο με τις σκηνές δεν  μπορούσαμε να φανταστούμε, δεν είναι μόνο ότι κράτησαν απόλυτα προσηλωμένο το  ενδιαφέρον μας με την πολύτιμη αίσθηση πληρότητας, αλλά έδωσαν με τον πλέον σύγχρονο,  εμπνευσμένο, άμεσο τρόπο το βαθύ πνεύμα μιας διαχρονικής ανθρώπινης τραγωδίας  για την υποταγή και την απόπειρα απεμπλοκής… Όσο για την επιλογή του γυμνού για την  ηρωίδα, είναι από τις σπανιότατες περιπτώσεις απόλυτης ευστοχίας, σε σημείο που  αδυνατείς να φανταστείς τον ρόλο «ντυμένο», θα ήταν εντελώς ψεύτικος… 
Και ερχόμενοι στις ερμηνείες, εννοείται ότι θα ξεκινήσουμε με ένα μεγάλο εύγε στην Σίσσυ  Δουτσίου ως κεντρική ηρωίδα Γκρέγκορυ για τον θεαματικό της άθλο, σηκώνοντας κατ’  ουσίαν στις γυμνές της πλάτες το κύριο βάρος της παράστασης… καθώς η ερμηνεία της,  πέρα από ψυχική κατάθεση, τραγικότητα, συναίσθημα, εσωτερικές συγκρούσεις, παράνοια,  περιλάμβανε έντονη σωματική καταπόνηση, ενώ η εντυπωσιακή κινησιολογία «εντόμου» ή  «σπασμών» σε όλη τη διάρκεια προκάλεσε ειλικρινή θαυμασμό (και άφθονο χειροκρότημα)  για τον σπουδαίο επαγγελματισμό της, πείθοντας απόλυτα σε έναν δυσκολότατο ρόλο πρόκληση… 
Ομοίως άξιοι δίπλα της οι Στέβη Φόρτωμα. Συμεών Τσακίρης, Λουκία Ανάγνου, Θωμάς  Χαβιανίδης, στους θαυμάσια δομημένους ρόλους της ενοχικής μάνας, του ανάλγητου  πατέρα, της τρυφερής αδελφής με την απρόβλεπτη μεταστροφή, του αυταρχικού  προϊστάμενου, με άριστη σκηνοθετική καθοδήγηση στην παγωμένη άκαμπτη κινησιολογία  και μηχανική εκφορά του λόγου χωρίς ωστόσο καμιά υπερβολή, ως εκπρόσωποι ενός  ψυχρού εξουσιαστικού κατεστημένου με σαφή συμβολισμό, στον οποίο παρέπεμπαν και οι  «σκληρές» μάσκες- προσωπεία των ανδρών… 
Καταλήγοντας (=) ψάχνω αν κάτι έλειπε ή πλεόνασε ή ενόχλησε ή μπορούσε να είναι  καλύτερο και παρά το… (γνωστό έως διαστροφικό) «ψείρισμα», δεν βρίσκω… Άλλωστε η  αυθόρμητη αίσθηση πληρότητας αποχωρώντας, μετά από παρατεταμένο  χειροκρότημα θεατών που για μια ώρα δεν σάλεψαν ούτε κεφάλι, ουδέποτε λαθεύει και είναι  ο πλέον αδιάψευστος μάρτυρας ότι η θεατρική τέχνη επιτέλεσε στο ακέραιο το υψηλό της  έργο! 

 

 

Only Theater - Ντίνα Καρρά
Το «Μεταμόρφωση», του Franz Kafka. αποτελεί ιδιοφυή αλληγορική σύλληψη, πολλαπλών  συμβολισμών, που το καθιστούν διαχρονικό και τραγικά επίκαιρο. Ο συγγραφέας  σκιαγραφεί τις προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές πληγές που επιφέρει ο δυτικός,  καπιταλιστικός τρόπος ζωής στον άνθρωπο, το παράλογο της εξουσίας, τις νόρμες  πειθαρχίας και τιμωρίας σε καθετί μη «κανονικό». 
Τα πάντα είναι εκκωφαντικά και κραυγαλέα στη συγκεκριμένη νουβέλα. Πρόκειται για την  «παράξενη» ιστορία του Γκρέγκορ Σάμσα. Ο νεαρός υπάλληλος ξυπνάει ένα πρωί και είναι  μεταμορφωμένος σε σκαθάρι. Ξαφνικά, αδυνατεί να σηκωθεί από το κρεβάτι του και να  ετοιμαστεί για τη δουλειά του. Ο ίδιος, αρχικά, αντιμετωπίζει αυτήν την αποκρουστική  αλλαγή, ως απότοκο της κουραστικής και αδιέξοδης ρουτίνας που είχε ως πλασιέ τα  τελευταία δέκα χρόνια, χωρίς καθόλου προσωπική ζωή. Είχε επωμιστεί εξ ολοκλήρου τα  οικονομικά βάρη της οικογένειάς του, όσο ζούσε με ανθρώπινη μορφή. 
Πλέον, είναι ανήμπορος και «άχρηστος» τόσο για το οικογενειακό του περιβάλλον όσο και  για τον κοινωνικό περίγυρο. Νιώθει μόνος, απομονωμένος, εξασθενημένος, ψυχοσωματικά  πληγωμένος και βιώνει απροκάλυπτα την απόρριψη και την κακοποίηση από τα πιο  αγαπημένα του πρόσωπα. Στην οικογενειακή «πληγή», έρχεται να προστεθεί άλλη μία, αυτή  της απόρριψης από την οικογένειά του μετά την παραμόρφωσή του. Τους απωθεί τελείως η  όψη του, τους αηδιάζει εντελώς η μορφή του, μια χαμένη υπόθεση για αυτούς. 
Η ανθρώπινη εργαλειοποίηση, η έλλειψη ατομικής ελευθερίας, η απάθεια, η βίαιη  συμπεριφορά, η εκμετάλλευση του ισχυρού προς τον ανίσχυρο, ο εγκλεισμός, η μοναξιά, η  ψυχική φθορά είναι μερικές δυσάρεστες αλήθειες που προκύπτουν από το έργο. 
Μέσα από την αλληγορία, φαίνεται η προσπάθεια του ανθρώπου να απαλλαγεί από ένα βαρύ  φορτίο ευθυνών, να δραπετεύσει από την ακούσια φυλακή του, αλλά τελικά εκμηδενίζεται,  σχεδόν αφανίζεται. Γιατί όταν παύει κάποιος να είναι χρήσιμος και παραγωγικός, τότε  θεωρείται φύρα σε όλους τους τομείς. Και οι έννοιες όπως αγάπη, φροντίδα, σεβασμός,  ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη παύουν να θεωρούνται δεδομένες. Όλοι γυρνούν την πλάτη τους  σε ό,τι δεν αρμόζει στην «κανονικότητα». 
Ο σκηνοθέτης Τάσος Σαγρής μας εισάγει, σχεδόν ακαριαία, στο καφκικό σύμπαν με μια  κινηματογραφική αισθητική από τον πρώτο κιόλας ρυθμό. Τα έντονα visuals (Άλκηστις  Καφετζή, Kipseli Film Coop, Void Optical Art Laboratory, Μίλτος Αρβανιτάκη) και οι  εκκωφαντικές μουσικές των «Whodoes», συμβάλλουν καθοριστικά σε έναν δαιμονισμένο  ρυθμό, όπου ο φόβος, η αγωνία, ο τρόμος και η έκπληξη είναι το «εισιτήριο» του θεατή για  μία θεατρική συνθήκη – εμπειρία μόλις 65 λεπτών. Ετερόκλητες κινήσεις συνυπάρχουν και  επικοινωνούν. Σώματα παλλόμενα υποταγμένα στη γλώσσα του Κάφκα με τους εύστοχους  φωτισμούς, του Γιώργου Παπανδρικόπουλου, να οριοθετούν τη δράση τους. Ένα υπαρξιακό  ταξίδι με διαβολεμένη ακρίβεια, δραματουργική ευφυία, γνώση που συγκλονίζει και  εκτινάσσει τη δραματικότητα στα ύψη. Γιατί θέλει, όντως, καλλιτεχνική μαγκιά να  αναδείξεις την ουσία και τους χυμούς ενός αλληγορικού έργου, τόσο άμεσα και  συμπυκνωμένα, χωρίς να πέσεις στην παγίδα του εύκολου εντυπωσιασμού. Και ναι, μας  εξιτάρει το γεγονός ότι ο ήρωας είναι γένους θηλυκού, Εύκολο θύμα και θήραμα, στον βωμό  της πατριαρχικής και καπιταλιστικής εξουσίας. Μιας εξουσίας που διακριτά αποτυπώνεται  πίσω από τις μάσκες που φορούν οι μοναδικοί άνδρες – δυνάστες του έργου.
Πέντε ερμηνείες στηρίζουν και δικαιώνουν τις προθέσεις του σκηνοθέτη, σε μια  παράσταση άρτια δομημένη από την αρχή μέχρι το φινάλε. Και οι πέντε ηθοποιοί είναι  λιτοί, χωρίς λυρικές εξάρσεις και πομπώδεις εκφράσεις, με λόγο και κίνηση σε πλήρη  αρμονία. 
Η Σίσσυ Δουτσίου στον πρωταγωνιστικό ρόλο, αποκαλυπτική, εκπέμπει αλήθεια, δύναμη  ψυχής και αποστομωτική ειλικρίνεια σε μία ερμηνεία άθλο. 
Ο Συμεών Τσακίρης, υποκριτικά ακριβής, στον ρόλο του σκληρού και άτεγκτου «Πατέρα», ο  οποίος σκοτώνει καθημερινά ό,τι είναι εμπόδιο στην προσωπική του «κανονικότητα». Η Στέβη Φόρτωμα επωμίζεται, μεστά, το φορτίο της τραγικής «Μητέρας» και συγκινεί. Ο Θωμάς Χαβιανίδης ενσαρκώνει με σθένος τον αμείλικτο «Προϊστάμενο», πίσω από το  προσωπείο της αδίστακτης εξουσίας, δίχως ίχνος ενσυναίσθησης και κατανόησης. Η Λουκία Ανάγνου σκιαγραφεί, αδρά, την «Αδερφή», που την καθιστούν «άβουλο» πλάσμα  στην ιστορία, ώστε να υποτάσσεται κι αυτή με τη σειρά της, αδιαμαρτύρητα στην μοίρα της. 
Ο Κάφκα εντάσσει εύστοχα το παράλογο στοιχείο στον ρεαλισμό της καθημερινότητας και  δημιουργεί την προσωπική του εκδοχή της πραγματικότητας. Οδηγεί τα πρόσωπα, σταδιακά,  στην απόλυτη κατάρρευση, αφήνοντας ανοιχτές όλες τις πληγές τους. Μαζί και τις δικές μας.  Γιατί η Μεταμόρφωση παρέχει την έσχατη ελπίδα διαφυγής από το δεσμωτήριο, στο οποίο ο  ίδιος ο άνθρωπος έχει καταδικάσει τον εαυτό του. Και η παράσταση στο θέατρο  «ΠΟΡΤΑ» θα μας στοιχειώνει για πολύ καιρό. 

 

 
Η ΑΥΓΗ – Λέανδρος Πολενάκης 
Κεντρικό θέμα της γραφής του Κάφκα και “σταυρός” του μαρτυρίου του είναι η άπιαστη και  ασύλληπτη σήμερα, στο πλαίσιο του νεοτερικού πολιτισμού μας, ιδέα του καθολικού  Δικαίου, που οφείλει να διατρέχει τον κόσμο χωρίς να τον δικάζει – διχάζει, όπως ο  επιμεριστικός Νόμος που εγκαθίδρυσαν οι Ρωμαίοι. Ο Κάφκα, νομικός ο ίδιος, πάσχιζε σε  όλη του τη ζωή να σπάσει το κέλυφος αυτού του Νόμου που εξέπεσε σε εργαλείο καταπίεσης  των αδύναμων από τους δυνατούς. Αυτό είναι κάτι που σκόπιμα αποκρύπτουν οι  αφηρημένες, αποστειρωμένες κοινωνικά και πολιτικά ερμηνείες των έργων του. 
Πόσο σύγχρονος είναι ο Κάφκα και πόσο προφητικός, και πόσο λίγο μεταφυσικός,  διαπιστώνουμε σε κάθε κείμενό του. Στην “Αποικία των τιμωρημένων” π.χ. περιγράφει τη  μαρτυρική εκτέλεση ενός καταδίκου χωρίς δίκη. Σε αυτό το διήγημα ο “δικαστής”,  βασανιστής και δήμιος την ίδια στιγμή, υποκαθιστά πρόθυμα το θύμα και παίρνει στο τέλος  τη θέση του, με τον απαραίτητο όρο η εκτέλεση να πληροί τις προϋποθέσεις ενός δημόσιου  θέματος προς σωφρονισμό των απίστων. Η επιθυμία του φόνου του πατέρα, θα μπορούσαμε  να πούμε εδώ, σε μια πρώτη φροϋδική ανάγνωση, απωθείται ως αίσθημα ενοχής στο θέατρο  του ασυνειδήτου, και αναζητά την τιμωρία. ‘Η σε μία δεύτερη ανάγνωση θα μπορούσαμε να  επικαλεστούμε τη διάσημη θέση του Νίτσε για τον Ιουδαϊσμό.
Σύμφωνα με αυτήν, ο μονογενής και περιούσιος λαός της Βίβλου επέλεξε για λόγους  επιβίωσης μέσα στον εχθρικό κόσμο τον προνομιούχο ρόλο του επιλεγμένου θύματος ενός  τρομερού ζώντος νομοθέτη – πατέρα – Θεού, που δοκιμάζει με τον τρόπο αυτός την πίστη  του και τον σώζει την υστάτη στιγμή. Γνωστότερο παράδειγμα η θυσία του Αβραάμ, με αίσιο  τέλος, και λιγότερο γνωστό η θυσία της κόρης του Ιεφθάε με όχι αίσιο τέλος. (Ήταν κορίτσι,  βλέπεις!) 
Ο Κάφκα, ένας Ιουδαίος της διασποράς, μοιρασμένος ανάμεσα σε δύο γλώσσες, δύο  κουλτούρες και δύο θρησκείες, με το σύνδρομο του αποκλεισμού από αμφότερες. Αυτό το  ξέρουμε σήμερα, από το βιβλίο που εξέδωσε μόλις το 1968 ο νεαρός του φίλος και  “μαθητής”, δεκαεπτάχρονος τότε, Γιάνους Γκούσταβ, “Κουβεντιάζοντας με τον Κάφκα.”  Όπου καταγράφει πιστά όλες τις συνομιλίες τους και μας μεταφέρει από “πρώτο χέρι” τις  ιδέες και τις σκέψεις του. 
Ο ραγισμένος ανθρωπισμός του Κάφκα δεν είναι όπως ο αρραγής φαρισαϊκός των Δυτικών,  που φείδεται το αίμα το δικό του και χύνει πάντα το αίμα των άλλων. Έχει μια ρίζα που  διαρκώς αιμορραγεί. Πυρήνας μόνιμος των γραφών του Κάφκα είναι το πάσχον σώμα του  εσταυρωμένου ανθρώπου. 
Στη “Μεταμόρφωση”, ένας υπάλληλος, μετά από δέκα χρόνια συνεχούς επανάληψης του  ίδιου σταθερού καθημερινού προγράμματος, ξαφνικά ένα πρωί αδυνατεί να σηκωθεί από το  κρεβάτι. Έχει μεταμορφωθεί σε ένα τεράστιο αηδιαστικό σκαθάρι, που, όμως, έχει  συνείδηση της κατάστασής του, ένα “τέρας” για τους άλλους, που προκαλεί τον τρόμο και  την απέχθεια, ακόμη και στην ίδια την οικογένειά του. 
Η παράσταση της “Μεταμόρφωσης”, με το “Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών” στο “Από  Μηχανής Θέατρο”, σε σκηνοθεσία του Τάσου Σαγρή, βλέπει πίσω από την καφκική  παραβολή την αλήθεια και αφαιρεί το αλληγορικό κουκούλι της μεταμόρφωσης του ήρωα σε  έντομο, για να αναδείξει ρεαλιστικά το διαρκώς βασανισμένο, και εσταυρωμένο από τις  εξουσίες και τον Νόμο στην υπηρεσία των ισχυρών, πάσχον γυμνό σώμα του ανθρώπου,  ανεξαρτήτως έθνους, φυλής, χρώματος ή φύλου. Που ωστόσο, και στην έσχατη ταπείνωσή  του, εξακολουθεί να παραμένει άνθρωπος. Μια σκηνοθετική επιλογή που επικροτώ. 
Η Σίσσυ Δουτσίου, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, δίνει ένα πραγματικό ρεσιτάλ ολικής  σωματικής προσέγγισης του πάσχοντος και εσταυρωμένου ανθρώπου, φτάνοντας στα όρια  της υποκριτικής αυτοθυσίας, μη διστάζοντας ακόμη και να “τσαλακώσει” βάναυσα τον  εαυτό της. Γύρω της κινείται άρτια ένας “χορός” οικογενειακών και άλλων “τεράτων”, με  τους: Στέβη Φόρτωμα, Μάνο Τσίζεκ, Λουκία Ανάγνου, Θωμάς Χαβιανίδης. 
Τα σκηνικά και τα κοστούμια αρμόζοντα, το ίδιο η μουσική (Whodoes) και οι υποβλητικοί  φωτισμοί (Γιώργος Παπανδρικόπουλος). 

 

 

Ιστοσελίδα ΓΡΑΦΕΙΝ - Δρ. Κωνσταντίνος Μπούρας  
Μεταμόρφωση κυριολεκτική, διονυσιακή, μαιναδική, βακχική και μάλιστα επί σκηνής δεν  είχα παρακολουθήσει ποτέ μέχρι το περασμένο Σάββατο που επί-σκέπτηκα το θέατρο “Από  Μηχανής” κι έμεινα άναυδος μπροστά στην ολόγυμνη ποιήτρια Σίσσυ Δουτσίου που έπαιζε  το μυθικό σκαθάρι σα να είναι ντυμένη και προφυλαγμένη κάτω από δέκα πανοπλίες, ενώ  εκείνη αφαιρούσε ένα-ένα τα επτά πέπλα της Ίσιδας-Σαλώμης και χόρευε ανενδοίαστα τον  τρελό χορό όλων των αλλοτριωμένων γραφιάδων κι αρτηριοσκληρωτικών υπαλλήλων που  δεν αντέχουν πια να υποκρίνονται μήτε καν μέχρι να φτάσουν στην πολυπόθητη σύνταξη κι  αυτοκτονούν… όχι σαν τον Καρυωτάκη (με μια σφαίρα και πάρ’ τον κάτω – μια και έξω)  αλλά αργά και βασανιστικά (για τους άλλους αλλά – κυρίως – για τον ίδιο τον εαυτό τους.  Μάλιστα. Τόσο καλά! Ενώ η ζωή έξω είναι τόσο ωραία κι ο ήλιος λάμπει. Ακόμα και στο πιο  βαθύ σκοτάδι της ψυχής. Ο Ήλιος του Μεσονυκτίου. Κατευθείαν από τα Ελευσίνια  Μυστήρια. Ο ύμνος των μυημένων στα μυστήρια του Έρωτα και το Θανάτου… Αντίπαλον  δέος και δίδυμος αδελφός. 
Σπανίως βλέπω στο θέατρο αναστενάρηδες. Σπανιότερα εκστασιάζομαι. Συνήθως απλώς  ανατριχιάζω όταν έρχομαι σε επαφή κι επικοινωνία με κάτι το εξαιρετικό, που φαντάζει  αλλόκοτο, αλλόκοσμο όμως δεν είναι. 
Η Σίσσυ Δουτσίου είναι ένα φαινόμενο, αυτοκαταστροφικό και μετέωρο, ακραίο και  μεταβατικό. Μεταιχμιακό όμως όχι. Την γνώρισα σαν ποιήτρια. Παθιασμένη κι  ανυποχώρητη. Υπερβολική και βωμολόχα. Ασυμβίβαστη αλλά κι ερωτική λέαινα. 
Τώρα, εδώ είδα ένα φωτεινό ιπτάμενο ερπετό να ξεφεύγει από τη βάση της σπονδυλικής της  στήλης και να στεφανώνει την κεφαλή της με επτά κεφάλια κόμπρας (όσα και τα κεφάλια  των ενσώματων τσάκρα της αφυπνισμένης και ξετρελαμένης kundalini). Είναι ένθεη αυτή η γυναίκα. Δεν είναι καν γυναίκα. Είναι δημιουργός. Ξαναδίνει πνοή στο άκρως συμβολικό και  υποτονικό έργο του καταθλιπτικού Κάφκα που ακόμα δεν τον έχουμε καταλάβει όσο κι αν  νομίζουμε πως τον κατανοούμε.  
Ο Κάφκα είναι ποιητής, αλλιώς δεν θα μπορούσε να πυροδοτήσει με τον μεταφρασμένο λόγο  του μια τέτοια παράσταση. ΈΞΟΧΗ. ΑΝΥΠΕΡΒΛΗΤΗ. ΜΟΝΑΔΙΚΗ. Θα πρέπει να  βιντεοσκοπηθεί με τρεις κάμερες, κομμάτι-κομμάτι, άπειρες φορές, έτσι ώστε να διασωθεί  αυτό το μεγαλείο, ετούτη η σκηνική λάμψη που όλα τα αναιρεί και τα πάντα καθαίρει. 
“Έλεον και φόβον” εμπνέει η παράστασις αυτή σε κάθε ισορροπημένο, βολεμένο άνθρωπο  που τα έχει τακτοποιήσει όλα στο μυαλό του, ή νομίζει πως τα έχει… θέλει να πιστεύει πως  όλα είναι εν τάξει κι ουδείς κίνδυνος επικρέμαται πάνω από το κεφάλι του. Μέσα του κι έξω  του γαλήνη κι ησυχία σε ένα σύμπαν ρευστό που εκρήγνυται και χύνει λάβα κάθε ένα  κοσμικό δευτερόλεπτο. Κι ακόμα συχνότερα… 
Θεατρικός οργασμός ήταν ετούτο το σκηνικό μεταμόρφωμα. Με τη συμμετοχή και τη  “συνενοχή” των θεατών. Τώρα, εάν αυτό το κατάφεραν με τον Κάφκα με τον Καρυωτάκη  και την Πολυδούρη τι θα κάνανε; Ακόμα και με μελοποιημένη και δραματοποιημένη  σύγχρονη ποίηση… Της Σίσσυ Δουτσίου, ας πούμε ή κάποιου αγνώστου ποιητή, λογοτέχνη  και δραματουργού – πως τον λένε, πώς τον λένε… ξέρω μόνο πως έχει ξαναγράψει τις  “Βάκχες” σε εκατό και πλέον σύγχρονες παραλλαγές. 
Μήπως ήρθε η ώρα να τις ανεβάσουμε αγαπητή μου Σεμέλη; Σε είδα κι εκστασιάστηκα!!!  Και το εννοώ αυτό. Δεν είμαι εύκολος άνθρωπος και παραδίδομαι δύσκολα. Ακόμα και στα  καλά θεάματα. Όμως αυτό ήταν κάτι παραπάνω. Εξαιρετικό!!!